Theo chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh, trong vòng những năm 2008-2010, tốc độ tăng trưởng tín dụng của ngân hàng Việt Nam vượt xa nhiều nền kinh tế khác trong khu vực. Ông đánh giá đây là cú hích cho nền kinh tế, song cũng đặt ra một số vấn đề đáng chú ý về sự bền vững cũng như kiểm soát nợ xấu. Đặc biệt, thời gian vừa qua, những hiện tượng như sở hữu chéo, cho vay liên ngân hàng và ủy thác đầu tư xuất hiện, càng khiến cho mối quan hệ đằng sau thêm phức tạp, tiềm ẩn yếu tố không bền vững.Ông Doanh cũng nhận định, chưa nhiều doanh nghiệp tiếp cận được nguồn tín dụng ưu đãi hay thuế suất giảm như công bố. Do đó, theo chuyên gia này, cần cải cách các chính sách trên giấy tờ thành hiện thực, để doanh nghiệp tiếp cận vốn dễ hơn.
Chia sẻ trong cuộc họp, Phó giáo sư - Tiến sĩ Nguyễn Thị Mùi, Giám đốc Trường đào tạo phát triển nguồn nhân lực Vietinbank cho biết, một trong những khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện hay là thiếu vốn. Dù thế, số lượng doanh nghiệp tiếp cận được vốn của ngân hàng thương mại thường chỉ chiếm 30%. Bên cạnh những nguyên nhân là tác động của kinh tế vĩ mô, bà Mùi nói thêm, nội tại doanh nghiệp cũng có những vấn đề hạn chế để không tiếp cận được nguồn vốn của ngân hàng. Bà Mùi nhấn mạnh, yếu tố quan trọng nhất quyết định doanh nghiệp có tiếp cận được vốn hay không là quản trị nội bộ.
Nhưng hiện nay, rất nhiều doanh nghiệp còn hạn chế trong việc chuyển tải ý tưởng kinh doanh thành phương án, dự án có tính khả thi. Bên cạnh đó, vì ở Việt Nam chưa có quy định báo cáo tài chính của doanh nghiệp phải được kiểm toán, nên một số vẫn cung cấp thông tin cho ngân hàng không đầy đủ hoặc kém chuẩn xác dẫn đến khó tiếp cận vốn.
Hạn chế về năng lực tài chính cũng được cho là thứ "cản đường" doanh nghiệp tiếp cận nguồn tín dụng ngân hàng. Theo số liệu điều tra của Tổng cục Thống kê, hiện tại, tỷ trọng doanh nghiệp có vốn dưới 5 tỷ đồng vẫn chiếm đa số. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng vướng phải những cản trở như sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, công nghệ lạc hậu... Về phía ngân hàng, bà Mùi đánh giá, một số vẫn cho rằng độ tin cậy của doanh nghiệp vừa và nhỏ còn thấp khiến cho khó tiếp cận vốn. "Rào cản lớn nhất hiện nay để doanh nghiệp tiếp cận vốn ngân hàng là tài sản thế chấp", bà Mùi nhận định.
Theo ông Lê Viết Hải, Phó giám đốc khối doanh nghiệp nhỏ và vừa Ngân hàng Quân đội, ngân hàng chỉ đòi các doanh nghiệp "siêu nhỏ" thế chấp bằng tài sản khi vay vốn. Còn các doanh nghiệp vừa và nhỏ, một số nhà băng khác, trong đó có Quân đội vẫn làm theo dự án cho vay có sẵn đối với nhóm đối tượng ưu tiên. Lãnh đạo này chia sẻ, ngân hàng quan tâm đến sự minh bạch về tài chính của các doanh nghiệp. Về giải pháp để khơi thông nguồn vốn ngân hàng dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, bà Nguyễn Thị Mùi cho biết, các doanh nghiệp cần phải tạo được lòng tin cho ngân hàng.
Then chốt là việc quản trị nội bộ, minh bạch hóa thông tin và chuyển tải ý tưởng kinh doanh thành dự án khả thi. "Các ngân hàng cũng cần phải thấu hiểu và chia sẻ với khó khăn của doanh nghiệp vừa và nhỏ bằng cách thiết kế gói sản phẩm phù hợp, tìm nguồn vốn trung và dài hạn cũng như đa dạng hóa các kênh cung cấp vốn", bà Mùi nhấn mạnh.
Bà Đỗ Thị Nhung- Vụ phó Vụ chính sách tiền tệ cũng cho hay, từ nay đến cuối năm, Ngân hàng Nhà nước vẫn điều hành chủ động, để lãi suất cho vay giảm hợp lý. Bà Nhung cũng cũng thông tin, căn cứ vào các nhân tố thuận lợi như lạm phát giảm dần, vốn tín dụng dồi dào, thanh khoản hệ thống được cải thiện, có thể đưa lãi suất huy động mỗi quý giảm 1%, tiến tới giảm về 10% vào cuối năm. Đây cũng là một trong những nhân tố tiền đề để lãi cho vay hạ xuống.
Lan Anh ( Ebank )